NUS.5
Perscrutar, giuditgar ed applitgar svilups tecnics e realisaziuns
3
Las scolaras ed ils scolars san valitar impurtanza e consequenzas da svilups tecnics per l'uman e l'ambient.
renviaments
Impurtanza e consequenzas da svilups tecnics
NUS.5.3
Las scolaras ed ils scolars ...
1
a
- san raquintar a maun d'exempels davart urdains da lur vita quotidiana, a tge ch'els servan e tge ch'els ans rendan pli simpel en il mintgadi (p.ex. a chasa, sin la plazza da gieu, sin plazzals).
b
- san supponer pertge e co che urdains èn vegnids inventads e sviluppads (p.ex. furn, mixer, fier da stirar, paraplievgia, culli, apparats mecanics ed electrics).
2
c
- san identifitgar e giuditgar l'impurtanza da svilups tecnics d'urdains e d'apparats per la vita dal mintgadi actual (p.ex. ura da bratsch, barschun da dents electric, maschina da lavar giu, telefericas, maschinas da construcziun, internet).
d
- san s'occupar d'infurmaziuns davart inventadras ed inventaders e davart lur invenziuns tecnicas e las preschentar (p.ex. Marconi - radio; Franklin - parachametg).
e
- san identifitgar, cumparegliar ed ordinar fenomens e chaussas en la natira sco models per svilups tecnics (p.ex. bionica: ala d'utschè - ala d'aviun, brager - serra tatganta, protecziun cunter la chalira e cunter il fraid tar plantas ed animals ed apparats tecnics).
f
- san cumparegliar ed ordinar applicaziuns tecnicas da pli baud e dad oz e giuditgar tge ch'è sa midà tras quai en il mintgadi per ils umans e l'ambient (p.ex. illuminaziun, stgaudament, construir, traffic, pussaivladads da communitgar, utilisaziun da la forza idraulica, Viafier retica, electrificaziun, implants per far naiv artifiziala). impurtanza da svilups tecnics per la vita da mintgadi
g
- san retschertgar tenor instrucziun e documentar infurmaziuns davart la relevanza d'in apparat ch'è impurtant per las scienzas natiralas (p.ex. svilups en la medischina grazia al microscop, midadas dal maletg da la terra e da l'univers grazia al telescop).