NUS.5
Perscrutar, giuditgar ed applitgar svilups tecnics e realisaziuns
1
Las scolaras ed ils scolars san analisar e construir suenter urdains dal mintgadi ed apparats tecnics.
renviaments
Funcziuns d'urdains e d'apparats
NUS.5.1
Las scolaras ed ils scolars ...
1
a
- san scuvrir e descriver entras il gieu e l'empruvar, co che urdains dal mintgadi èn construids e funcziuneschan tecnicamain (p.ex. urdains da gieu, apparats simpels per la chasada ed iseglia, serradira e clav, paraplievgia).
b
- san construir suenter a moda ludica e sco model urdains ed apparats tecnics (p.ex. turs, punts, ballabaina, stadaira a duas cuppettas) e far en quest connex supposiziuns davart la construcziun e la funcziun sco era tschertgar e descriver exempels reals (p.ex. sin la plazza da gieu, en stanza da scola, sin la via da scola, tar plazzals).
c
- san perscrutar urdains dal mintgadi e chattar or ed explitgar simpels princips da las scienzas natiralas e tecnics (p.ex. equiliber tar la ballabaina, stadaira a duas cuppettas, stabilitad tar punts, turs, mirs, levagl tar la forsch, zanga, martè).
2
d
- san scuvrir elements centrals da construcziuns tar edifizis ed urdains ed apparats tecnics, construir suenter quels sco model e represchentar els (p.ex. profils d'angul, da ziczac e dad U en palpiri e chartun, rudellas da deviaziun cun spols dal fil, pais da gulivaziun tar barrieras, punts da trair si, paracrudada, ballun ad aria chauda).
e
- san s'occupar sin basa d'urdains, maschinas, edifizis ed apparats specifics d'infurmaziuns davart la moda da construir da pli baud e dad ussa, cumparegliar ed ordinar svilups (p.ex. propulsiun mecanica-propulsiun electrica, maschina a vapur-motor termic modern; camera stenopeica- apparat da fotografar modern).
f
- san chattar or tar apparats, edifizis e stabiliments tecnics princips da las scienzas natiralas e tecnics, descriver e declerar ils funcziunaments (p.ex. moda da construir in velo, in gru, ina bartga da remblar, ina barriera). levagl, rudella da deviaziun, cugn, plaun inclinà, equiliber, stabilitad, moviment